Η λέξη ψωρίαση προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη ψώρος που σημαίνει λέπι. Πρόκειται για μία συχνή χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του δέρματος η οποία χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις και είναι αρκετά δύσκολο να θεραπευτεί πλήρως. Στη χώρα μας υπολογίζεται πως πάσχουν από αυτήν περίπου 200.000 άνθρωποι ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο ο αριθμόσ ξεπερνά τα 100.000.000.
Ψωρίαση : ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της;
Η ψωρίαση προκύπτει λόγω του αυξημένου πολλαπλασιασμού των κυττάρων της επιδερμίδας. Κύρια χαρακτηριστικά της είναι οι βλατίδες, οι ερυθηματώδεις κηλίδες και οι πλάκες οι οποίες καλύπτονται από αργυρόχροα λέπια. Στην πιο κοινή της μορφή οι βλάβες εντοπίζονται κυρίως στους αγκώνες και στα γόνατα.
Ψωρίαση : ποια είναι τα αίτια;
Τα αίτια που προκαλούν ψωρίαση παραμένουν δυστυχώς άγνωστα. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια οι ερευνητές έχουν καταλήξει πως η κληρονομικότητα κατέχει κύριο ρόλο αφού έχει παρατηρηθεί πως άτομα της ίδιας οικογένειας εμφανίζουν ψωρίαση. Αυτό όμως δεν σημαίνει απόλυτα πως εάν ο γονέας πάσχει από τη συγκεκριμένη ασθένεια τότε θα την κληροδοτήσει και στο παιδί του γιατί η κληρονομικότητα δεν αποτελεί το μοναδικό κριτήριο για την εμφάνισή της. Άλλος παράγοντας είναι μία διαταραγμένη ανοσολογική απάντηση του οργανισμού σε ερεθίσματα Παράγοντες κινδύνου αποτελούν οι συναισθηματικές εξάρσεις ορμονικές μεταβολές,,η παχυσαρκία, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα καθώς και οι καιρικές συνθήκες.
Ποιους αφορά η ψωρίαση;
Η ψωρίαση αφορά εξίσου και τα δύο φύλα και είναι πιθανό να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία αν και είναι εξαιρετικά σπάνιο να εμφανιστεί σε ηλικιωμένους και παιδιά κάτω των 5 ετών. Η συνήθης ηλικία έναρξης είναι μεταξύ 20 και 40 ετών.
Ψωρίαση : τύποι και συμπτώματα
Η ψωρίαση παρουσιάζεται με διάφορους τύπους που χαρακτηρίζονται από διαφορετικά συμπτώματα.
- Ψωρίαση κατά πλάκας. Είναι ο πιο κοινός τύπος ψωρίασης και αφορά το 80% περίπου των περιστατικών. Εκδηλώνεται με πλάκες που καλύπτονται από λευκά λέπια και εντοπίζονται στον κορμό, στο πίσω μέρος του τριχωτού, τα γόνατα και τους αγκώνες. Κύρια συμπτώματά αυτού του τύπου είναι η απολέπιση και ο κνησμός.
- Ανάστροφη ψωρίαση. Αυτός ο τύπος εμφανίζεται κυρίως σε παχύσαρκα άτομα και εκδηλώνεται σε περιοχές της βουβωνικής χώρας, της μασχάλης, του στήθους και περιομφαλικά.. Τα συμπτώματα του τύπου αυτού είναι η ερυθρότητα η οποία επιδεινώνεται με τη τριβή και προκαλεί έντονο πόνο και κνησμό.
- Φλυκταινώδης ψωρίαση. Ο τύπος αυτός χαρακτηρίζεται από φλύκταινες μικρά φυσαλίδες γεμάτες πύον .Όταν εκδηλώνεται μόνο στις παλάμες και στα πέλματα ονομάζεται ακροφλυκταίνωση ενώ όταν αφορά ολόκληρη την επιφάνεια του σώματος ονομάζεται γενικευμένη φλυκταίνωση.
- Ερυθροδερμική ψωρίαση. Πρόκειται για τον πιο σοβαρό τύπο ψωρίασης. Εκδηλώνεται με έντονη ερυθρότητα σε όλο το δέρμα και ενδέχεται να συνοδεύεται από πυρετό και αίσθημα κόπωσης. Είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί άμεσα γιατί προκαλεί διάφορες διαταραχές στον οργανισμό και μπορεί να επιφέρει ακόμη και θάνατο.
- Σταγονοειδής ψωρίαση .Αφορά κυρίως παιδιά και εμφανίζεται ως σταγόνες διάσπαρτες στο σώμα.Συνήθως οφείλονται σε βακτηριακή λοίμωξη((φαρυγγοαμυγδαλίτιδα)
Επιμέρους τύποι
Άλλοι τύποι ψωρίασης ανάλογα με το σημείο που εντοπίζεται είναι :
- η ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής
- η ψωρίαση των ονύχων
- η ψωρίαση των γεννητικών οργάνων
- η ψωριασική αρθρίτιδα
Βαθμοί της πάθησης
Η ψωρίαση ανάλογα με την ένταση και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων διακρίνεται σε :
- Ήπια
- Μέτρια
- Σοβαρή
- Ήπια χαρακτηρίζεται όταν καλύπτει από 2 έως 5% της επιφάνειας του σώματος. Πολλές φορές υποχωρεί χωρίς θεραπεία και δεν επηρεάζει το επίπεδο ζωής του ασθενή.
- Μέτρια χαρακτηρίζεται όταν οι βλάβες καλύπτουν έως 10% της συνολικής επιφάνειας του σώματος. Τα συμπτώματα υποχωρούν με τη χρήση τοπικών φαρμακευτικών σκευασμάτων.
- Σοβαρή χαρακτηρίζεται όταν οι βλάβες καλύπτουν πάνω από το 10% της επιφάνειας του σώματος. Οι ασθενείς πρέπει να ακολουθούν συστηματική θεραπεία για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
Πως αντιμετωπίζεται;
Υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι αντιμετώπισης της ψωρίασης. Οι κυριότεροι είναι οι εξής :
- Τοπικά σκευάσματα. Χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση ήπιας ή μέτριας έντασης προκειμένου να μειωθεί ο ρυθμός ανάπτυξης των κυττάρων, να περιοριστεί η φλεγμονή να καταπραϋνθεί η αίσθηση κνησμού και να ενυδατωθεί καλά η επιδερμίδα.Τέτοια φάρμακα είναι τα κορτικοστεροειδή ,παράγωγα της βιταμίνης D
- Φωτοθεραπεία. Συνιστάται σε ήπιες ή μέτριες περιπτώσεις ψωρίασης.Το δέρμα εκτίθεται σε υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία τύπου Α η Β που εκπέμπεται από ειδικό μηχάνημα.
- Συστηματική φαρμακευτική αγωγή υπό μορφή δισκίων ή ενέσιμη. Συνιστάται σε σοβαρές μορφές ψωρίασης και έχει ως στόχο την ενίσχυση των μηχανισμών του ανοσοποιητικού συστήματος και την καταστολή των μηχανισμών που συμμετέχουν στη νπαθογένεια της νόσου. Ειδικά οι βιολογικοί παράγοντες αποτελούν ένα νέο ισχυρό όπλο στη θεραπευτική της πάθησης.
- Επιπτώσεις στην ψυχολογία
Η ψωρίαση είναι μια ασθένεια που έχει σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή των ασθενών. Επηρεάζει την εξωτερική εμφάνιση και αποτελεί εμπόδιο στην τέλεση ορισμένων δραστηριοτήτων τόσο αθλητικής όσο και κοινωνικής φύσεως. Τα άτομα που πάσχουν από ψωρίαση πολλές φορές αισθάνονται μειονεκτικά και τείνουν να απομονώνονται κοινωνικά. Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση, αγχώδεις διαταραχές και σεξουαλική δυσλειτουργία.
Αυτό που πρέπει να ξεκαθαριστεί είναι πως :
- η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική όπως λανθασμένα πιστεύει μεγάλο μέρος του πληθυσμού
- δεν επηρεάζει τη γονιμότητα
- δεν μετεξελίσσεται σε καρκίνο
- δεν επηρεάζει τη σεξουαλική δραστηριότητα
- με την κατάλληλη αγωγή μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά και ο ασθενής να έχει ένα εξαιρετικό επίπεδο ζωής με όσο το δυνατόν λιγότερες υποτροπές